Trillende Lucht, 30 juni 2002 programmatoelichting

Martijn Voorvelt's Stukken:

In 1990 geschreven experimentje geïnspireerd door het boek 'Gödel, Escher, Bach' van Douglas Hofstadter waarin de schrijver allerlei verrassende verbanden legt tussen wiskunde, grafische kunst en muziek. Geb(h) bestaat uit de delen 'Gödel', 'Escher', 'Bach' en 'Hofstadter', die eigenlijk vier versies van hetzelfde stukje zijn. De drie gitaren spelen canonische motiefjes, maar ieder in een eigen toonsoort. De drie toonsoorten, gebaseerd op de initialen van Gödel, Escher en Bach (G groot, e klein en b klein) zijn aan elkaar verwant, maar de verschillen tussen de toonsoorten zorgen soms voor gekke chromatische momenten. De titel slaat dus op de toonsoorten (G, e en b), waarbij tussen haakjes de h van Hofstadter is toegevoegd, ten eerste om te suggereren dat de schrijver misschien wel in het rijtje thuishoort als vierde "genie", ten tweede om aan te geven dat de b in de titel niet een bes is (zoals gebruikelijk als initialen in de muziek gebruikt worden, omdat in het Duits heet de bes 'b' heet en de b 'h') maar een echte b (in het Duits dus een h). Elk van de vier deeltjes eindigt met de drie akkoorden G, e-mineur en b-mineur, steeds met andere afstanden ertussen.

I lose a piece of you everyday, I lose you every time.
I glue together pieces away, I find you every time.
Fade away in evening hours,
then materialise when morning comes and goes and lose again,
and search, and gain.
A riddle in the middle, and I gamble on you,
only because I want to, again and again.

Alles wat vergeten en verloren wordt, al die voorwerpen, gedachten en mensen, die verdwijnen toch niet zomaar? Ergens moet iemand zijn die verzamelt wat anderen niet meer willen hebben. Een geniaal plan: daar word je stinkend rijk mee. Wat is dat voor iemand? En wat hebben wij er aan?

Liedje over intimiteit. 'I am your campfire bloke / You are my makeshift campfire audience' (Ik ben jullie kampvuur-jongen / Jullie surrogaat-kampvuurpubliek). We hebben immers uiteindelijk allemaal gewoon behoefte aan warmte en fijn gezelschap, nietwaar.

Verhaaltje over een goddelijke verschijning in het blauw die in het ziekenhuis de te vroeg geboren baby's uit hun couveuses bevrijdt.

Ik wou dit liedje altijd al graag een keer doen, ook al is het eigenlijk te hoog voor mijn stem. Het komt van English Settlement (1982), de vijfde elpee van de Engelse groep XTC. Toen deze plaat uitkwam stond de groep op het punt om wereldwijd door te breken. XTC was een geweldige live-act, energiek en perfectionistisch. Ze hadden jarenlang keihard gewerkt en toerden inmiddels met o.m. The Police en Talking Heads. Juist op dat moment kreeg zanger-gitarist Andy Partridge op het podium een aantal zware zenuwinzinkingen. XTC stopte definitief met live-optredens. Manager en platenmaatschappij waren woedend: dit was pure commerciële zelfmoord. Het is ook nooit meer goedgekomen tussen XTC en de platenbusiness. Maar Partridge en de zijnen zijn tot op de dag van vandaag doorgegaan met het maken van studio-platen van een constante, heel hoge kwaliteit, voor een klein maar trouw publiek.

Jeroen Becx

Millenium suite is geschreven voor een ensemble van vier akoestische gitaren. De vier partijen kunnen ook over een grotere bezetting verdeeld worden, mits de balans tussen de partijen niet verloren gaat. Millenium suite klinkt vooral vanwege de ritmiek als popmuziek, in de akkoorden en repeterende motiefjes is invloed van hedendaagse muziek hoorbaar.

De uitvoerenden worden uitgenodigd de popster die in haast elke gitarist leeft te laten spreken, om deze op juiste moment toch weer de mond te snoeren.

De wijze waarop een kikker zich voortbeweegt: met korte tussenpozen gemaakte sprongetjes. Na het laatste sprongetje belandt de kikker in de plomp.

Een broos en door onmerkbare invloed eindig evenwicht van planeten.

Motor oculi is de naam voor de zenuwbaan die de ogen met de hersenen verbindt, de baan waarin alle visuele prikkels samenkomen voordat ze uiteenspatten tot ruimte.

Toru Takemitsu

Music For Guitars:

Muziek uit de film Furyo Shonen uit 1961. In 1969 voor het eerst uitgevoerd als concertstuk, onder de titel Flower of Summer.

Muziek uit de film Subarashii Akujo uit 1963. Oorspronkelijk werd de eerste gitaarpartij gespeeld op een requinto, en werd het stuk uitgevoerd met maracas.

Muziek uit de film Hiroshima to iu Na no Shonen uit 1987. Alle drie de stukken zijn gearrangeerd door Norio Sato.

Leo Brouwer

Virtuoos werk voor 4 gitaren, met invloeden uit de pop- en afro-caribische muziek, van deze bekende Cubaanse componist (*1939). Gecomponeerd in 1994.

John Rutter

Eight English poems from the sixteenth and seventeenth centuries by S. Daniel, R. Herrick, T. Jordan, H. King, F. Quarles and anon. baritone (or tenor) voice and guitar

John Rutter was born in London in 1945 and received his first musical training as a chorister at Highgate School. He went on to study music at Clare College, Cambridge, where he wrote his first published compositions and conducted his first recording while still an undergraduate. His compositional career has embraced both large and small scale choral works, various orchestra and instrumental pieces, a piano concerto, two children's operas, music for television, and specialist writing for such groups as the Philip Jones Brass Ensemble and the King's Singers. His most recent larger choral works, Requiem (1985) and Magnificat (1990), have been performed many times in Britain, the USA, and a growing number of other countries. From 1975 to 1979 he was Director of Music at Clare College, whose choir he directed in a number of broadcasts and recordings. After giving up the Clare post to allow more time for composition, he formed the Cambridge Singers as a professional chamber choir primarily dedicated to recording, and he now divides his time between composition and conducting. He has guest-conducted or lectured at many concert halls, universities, churches, music festivals, and conferences in Europe, Scandinavia, and North America. In 1980 he was made an honorary Fellow of Westminster Choir College, Princeton, and in 1988 a Fellow of the Guild of Church Musicians. John Rutter is one of the most popular and accomplished composers of choral music anywhere in the world today. The Cambridge Singers have recorded many of John Rutter's works on the Collegium Records label.

Meer over John Rutter op de website van Oxford University Press.

1. Shadows 
Are they shadows that we see? 
And can shadows pleasure give? 
Pleasures only shadows be, 
Cast by bodies we conceive, 
And are made the things we deem 
In those figures which they seem. 
But these pleasures vanish fast, 
Which by shadows are expressed; 
Pleasures are not, if they last; 
In their passing is their best. 
Glory is most bright and gay 
In a flash and so away. 
Feed apace, then, greedy eyes 
On the wonder you behold; 
Take it sudden as it flies, 
Though you take it not to hold. 
When your eyes have done their part, 
Thought must length it in the heart. 
 (Samuel Daniel. 1562-1619) 

2. Gather ye rosebuds 
Gather ye rosebuds while ye may, 
Old Time is still a-flying: 
And this same flower that smiles to-day, 
To-morrow will be dying. 
The glorious lamp of heaven, the sun, 
The higher he's a-getting, 
The sooner will his race be run, 
And nearer he's to setting. 
That age is best which is the first, 
When youth and blood are warmer; 
But being spent, the worse, and worst 
Times still succeed the former. 
Then be not coy, but use your time, 
And while ye may, go marry: 
For having lost but once your prime, 
You may for ever tarry.
(Robert Herrick, 1591-1674) 

3. Sonnet 
Care-charmer Sleep, son of the sable Night, 
Brother to Death, in silent darkness born, 
Relieve my languish, and restore the light, 
With dark forgetting of my cares return. 
And let the day be time enough to mourn 
The shipwreck of my i1l-adventured youth; 
Let waking eyes suffice to wail their scorn, 
Without the torment of the nighfs untruth. 
Cease, dreams, the images of day-desires, 
To model forth the passions of the morrow; 
Never let rising sun approve you liars, 
To add more grief to aggravate my sorrow. 
Still let me sleep, embracing clouds in vain; 
And never wake to feel the day's disdain. 
(Samuel Daniel) 


4. The epicure 

Let us drink and be merry, dance, joke, and rejoice, 
With Claret and Sherry, Theorbo and Voice; 
The changeable world to our joy is unjust, 
All treasure uncertain, then down with your dust- 
In frolic dispose your pounds, shillings and pence, 
For we shall be nothing a hundred years hence. 
We'll kiss and be free with Nan, Betty, and Philly, 
Have oysters and lobsters, and maids by the belly; 
Fish-dinners will make a lass spring like a flea, 
Dame Venus (Love's goddess) was born of the sea. 
With her and with Bacchus we'll tickle the sense, 
For we shall be past it a hundred years hence. 
Your most beautiful bit that hath all eyes upon her, 
That her honesty sells for a hogo of honour; 
Whose lightness and brightness doth shine in such splendour 
That none but the stars are thought fit to attend her, 
Though now she be pleasant and sweet to the sense, 
Will be damnably mouldy a hundred years hence.
 
Then why should we turmoil in cares and in fears, 
Turn all our tranquillity to sighs and to tears? 
Let's eat, drink and play till the worms do corrupt us, 
'Tis certain that post mortem nulla Voluptas. 
Let's deal with our damsels, that we may from thence 
Have broods to succeed us a hundred years hence.... 
(Thomas Jordan, ?1612-1685) 

 
5. Sic vita 
Like to the falling of a star, 
Or as the flights of eagles are, 
Or like the fresh spring's gaudy hue, 
Or silver drops of morning dew, 
Or like a wind that chafes the flood, 
Or bubbles which on water stood: 
Even such is man, whose borrowed light 
Is straight called in, and paid to night. 
The wind blows out, the bubble dies; 
The spring entombed in autumn lies; 
The dew dries up, the star is shot; 
The flight is past: and man forgot. 
(Henry King, 1592-1669) 

6. O Death, rock me asleep
O Death, rock me asleep, 
Bring me to quiet rest; 
Let pass my weary guiltless ghost 
Out of my careful breast. 
Toll on, thou passing bell; 
Ring out my doleful knell; 
Thy sound my death abroad will tell, 
For I must die: 
There is no remedy. 
Farewell, my pleasures past, 
Welcome, my present pain! 
I feel my torment so increase 
That life can not remain. 
Cease now, thou passing bell; 
Ring out my doleful knoll, 
For thou my death dost tell: 
Lord, pity thou my soul! 
Death doth draw nigh, 
Sound dolefully: 
For now I die. 
(Anon., 16th century) 

7. In a goodly night 
In a goodly night, as in my bed I lay, 
Pleasantly sleeping, this dream I had: 
To me there came a creature, brighter than the day, 
Which comforted my spirits that were afore full sad. 
To behold her person, God knows my heart was glad, 
For her sweet visage, like Venus gold it shone; 
To speak to her I was right sore afraid, 
But, when I waked, there was I alone. 
Then when she saw that I lay so still, 
Full softly she drew unto my beddes side; 
She bade me show her what was my will, 
And my request it should not be denied. 
With that she kiss'd me, but (and I should have been dead!) 
I could not speak, my spirits were so far gone; 
For very shame my face away I turned, 
But, when I awoke, there was but I alone. 
I prayed her hartely that she would come to bed. 
She said she was content to do me pleasure. 
I know not whether I was alive or dead, 
So glad I was to have that goodly treasure. 
I kiss'd her, I bass'd her, out of all measure. 
The more I kiss'd her, the more her beauty shone. 
To serve her, to please her, that time I did endeavour, 
But, when I awoke, there was but I alone. 
Such goodly sports all night endured I 
Unto the morrow, that day came to spring. 
So glad I was ofmy dream, verily, 
That in my sleep loud I began to sing. 
And when I awoke, by Heaven King, 
I went after her, and she was gone; 
I had nothing but my pillow in my arms lying, 
For, when I awoke, there was but I alone. 
(Anon., 16th century) 

8. Close thine eyes 
Close thine eyes, and sleep secure; 
Thy soul is safe, thy body sure. 
He that guards thee, he thee keeps 
Who never slumbers, never sleeps. 
A quiet conscience in a quiet breast 
Has only peace, has only rest. 
The music and the mirth of kings 
Are out of tune unless she sings. 
Then close thine eyes in peace, and rest secure, 
No sleep so sweet as thine, no rest so sure. 
(Francis Quarles, 1592-1644, altered)